Sprawa zerowej akcyzy na cydr wreszcie w Sejmie

Zerowa stawka akcyzy na cydr – przypomnijmy: w Polsce, kraju będącym liderem w produkcji jabłek – była obiecywana producentom nie raz, ale sprawy nigdy jeszcze nie zaszły tak daleko. W Sejmie odbyło się właśnie pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy dotyczącej wyzerowania akcyzy na cydry i perry o zawartości alkoholu do 5%. Pomoże to przede wszystkim zagospodarować nadwyżki jabłek w Polsce, ale nie sprawi, że cydr stanie się tani – uniemożliwiają to określone w przepisach wysokie wymagania jakościowe. Poprawi się natomiast jego konkurencyjność. 

Projekt poselski

Jak wskazują autorzy projektu, 47 posłów z klubu parlamentarnego PiS, zmiany, o które apelują, byłyby swoistym kołem ratunkowym rzuconym zarówno polskim sadownikom, jak i producentom z branży winiarskiej.

– Projekt ustawy zakłada wprowadzenie rozwiązania umożliwiającego poprawę sytuacji finansowej producentów rolnych i zakładów przetwarzających płody rolne – czytamy w uzasadnieniu projektu. – Jej wprowadzenie jest uzasadnione potrzebą zwiększenia konkurencyjności polskich gospodarstw sadowniczych oraz zakładów przetwarzających jabłka i gruszki na cydry i perry, generując tym samym wartość dodaną dla producentów takich napojów.

Jak wskazują autorzy projektu, wprowadzenie zerowej stawki akcyzy na cydry i perry o zawartości alkoholu do 5%,przyczyniłyby się przede wszystkim do zagospodarowania nadwyżek jabłek w Polsce. Przypomnijmy – Polska jest największym w Europie i trzecim na świecie producentem tych owoców.

– Zgodnie z informacjami Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego, zbiory jabłek w 2022 r. w Unii Europejskiej wyniosły 11,9 mln ton, z czego 4,2 mln ton wyprodukowano w Polsce, plasując nasz kraj na pierwszym miejscu w Unii Europejskiej. Powierzchnia uprawy jabłek w 2022 r. wynosiła 151,9 tys. ha. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2021 r. produkcja cydru wynosiła 50,7 tys. hl (5 mln litrów).

(…)

Według szacunków produkcja cydru i perry mogłaby wzrosnąć do poziomu 50–70 mln litrów w skali roku, co pozwoliłoby na zagospodarowanie 70–90 tys. ton jabłek – wyliczają autorzy projektu.

Pierwsze czytanie odbyło się w Sejmie 17 października br. Teraz projekt został skierowany do prac w Komisji Finansów Publicznych.

Zmiany potrzebne od zaraz

O zmiany dla kategorii cydru od lat walczy Związek Pracodawców Polska Rada Winiarstwa. Wprowadzenie zerowej stawki podatku akcyzowego jest, zdaniem przedsiębiorstw wytwarzających cydry, najskuteczniejszym sposobem wsparcia tego segmentu.

Przypomnijmy, że stawka akcyzy dla obu tych kategorii wynosi w tej chwili 97 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu.

– Uszczuplenie wpływów do Skarbu Państwa z tytułu akcyzy byłoby zatem symboliczne. Przy obecnej wielkości rynku cydru to poniżej 6 milionów złotych rocznie, natomiast spodziewany zysk gospodarczy będzie bardzo istotny – mówi Magdalena Zielińska, Prezes Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa.

Swoje wyliczenia mają też już producenci cydru. Jednym z największych w Polsce jest firma Bartex z Nowego Tomyśla.  

– Łącznie nasze krajowe zakłady mogą na cydr przerobić rocznie sok wytworzony z 90 tys. ton jabłek, są w nich ku temu odpowiednie warunki – mówi Grzegorz Bartol, Wiceprezes firmy Bartex. –  Przy takim wykorzystaniu jabłek  osiągnęlibyśmy w Polsce  wielkość rynku cydru porównywalną do Niemiec, Francji czy Irlandii. A to przecież kraje, które nie produkują tyle jabłek co Polska.

I dodaje: – Koszt produkcji cydru jest trzykrotnie wyższy niż produkcji piwa, co w dużej mierze wynika z wysokiej zawartości soku jabłkowego. Wprowadzenie zerowej stawki akcyzy mogłoby przyczynić się nieco do obniżenia cen cydru na półkach sklepowych, a przede wszystkim umożliwiłoby uczciwszą konkurencję z zagranicznymi koncernami produkującymi piwa z dodatkiem soków owocowych – tłumaczy Grzegorz Bartol.

Z kolei jak przypomina Jakub Nowak, Prezes firmy JNT z Dobronia, także mającej w swoim portfolio cydry, zerowa stawka akcyzy na alkohole, w których strategiczny składnik stanowi rodzimy surowiec, praktykowana jest w wielu krajach od lat.

– Na przykład już dawno na wina wprowadziło ją wiele europejskich Państw, dużych producentów winogron, jak Włochy, Francja, Hiszpania czy Niemcy. Dzięki temu państwa wspierają swoich rolników, a tym samym rozwój rynku krajowego, a to otwiera z kolei możliwości eksportu. Taką sytuację powinniśmy stworzyć również w Polsce i dążyć do tego, aby cydr stał się naszą silną kategorią eksportową. Nasz kraj jako jeden ze światowych liderów na rynku jabłek również powinien więc zadbać o swoje strategiczne zasoby i wykorzystać swą przewagę konkurencyjną, wprowadzając zerową stawkę akcyzy na cydr. W ten sposób wzrośnie podaż jabłek, co przyniesie same korzyści: rozwój rynku opartego na strategicznym surowcu, wsparcie dla rolników, tworzenie nowych miejsc pracy. Warto zwrócić uwagę, iż dochód z akcyzy na cydr, to zaledwie kilka milionów, a korzyści finansowe z tej decyzji w postaci wpływów z innych podatków, jak VAT czy CIT, będą dużo większe. Wszyscy na tym wygramy – uważa Jakub Nowak.

Co istotne i warte podkreślenia to to, że – jak podkreśla Prezes ZP PRW – wprowadzenie zerowej stawki akcyzy nie sprawi, że polskie cydry staną się tanim źródłem alkoholu. – Ustawa o wyrobach winiarskich bardzo precyzyjnie reguluje zasady ich produkcji, nakłada wymagania jakościowe i określa wysokie udziały soku. W nastawie na cydr musi być minimum 60% soku jabłkowego. To oznacza, że cydr nie może być tani, nie stanie się tańszy niż piwo, chodzi tu o poprawę jego konkurencyjności –podkreśla Magdalena Zielińska.

Warto też wspomnieć, że cydry doskonale wpisują się w aktualne trendy konsumenckie, które cechują się rosnącym zainteresowaniem lekkimi, niskoalkoholowymi napojami o owocowym charakterze. W bieżącym sezonie cydry są jedną z dwóch kategorii alkoholi o dodatniej dynamice sprzedaży. Analitycy przewidują, że zainteresowanie nimi będzie rosło.

Szukajmy prawdziwego

Przypomnijmy, że według polskiej definicji, cydr to napój alkoholowy, o zawartości alkoholu 1,2-8,5%. Powstaje poprzez  prowadzoną przez drożdże fermentację alkoholową z nastawu, w którym podstawowym składnikiem jest sok jabłkowy. Wytwarzane są też tzw. cydry aromatyzowane o smakach innych owoców – je również produkuje się głównie z jabłek, ale dodatek stanowią rozmaite soki owocowe lub aromaty.

Eksperci zrzeszeni w Związku Pracodawców Polska Rada Winiarstwa od lat apelują, aby dokładnie czytać etykiety i na półkach sklepowych szukać oryginalnych cydrów, a nie piwa o cydrowym charakterze. Krajowy rynek jest bowiem dosłownie „zalany” produktami cydropodobnymi. Oryginalny cydr, w takich warunkach, jest praktycznie  bez szans.